Intervisie is verplicht in heel veel beroepen, maar nog niet voor tolken en vertalers. Maar wie weet verandert dat in de nabije toekomst. Maar hoe werkt intervisie? En hoe vaak doe je aan intervisie? Met wie en waar? Dit artikel geeft antwoord op deze en vele andere vragen.

Wat is intervisie?

Intervisie is een manier om dilemma’s waar jij als tolk of vertaler tegen aan loopt in je werk, te delen met collega’s. Collega’s ondersteunen en adviseren elkaar om inzicht te creëren in een bepaald probleem en daar samen een oplossing voor te vinden.

Waarom intervisie?

Er zijn meerdere redenen waarom je blij mag zijn om aan intervisie mee te mogen doen.

• Intervisie betekent meer visies voor een vraagstuk. Ieder heeft een eigen perspectief en invalshoek. Jouw vragen openlijk bespreken met anderen betekent andere inzichten durven accepteren om ervan te leren.
• Intervisie vraagt om een kwetsbare opstelling. Als jij je kwetsbaar durft op te stellen, dwing je respect af en krijg je een luisterend oor van de ander en een eerlijk advies.
• Intervisie nodigt je uit om met een andere bril naar je dilemma te kijken. We zijn gewend om problemen aan te vliegen vanuit routine en automatisme, zonder er bewust van te zijn. Bij intervisie sta je stil bij deze automatismen en vraag je je af waarom je de vraagstukken aanvliegt zoals je dat doet.
• Intervisie is een sociaal moment. Als tolk en vertaler opereer je altijd alleen en heb je weinig mogelijkheden om met collega’s een ‘werkoverleg’ te houden, zoals dat in andere organisaties wel gebeurt. Intervisie brengt de tolken en de vertalers dichter bij elkaar.

Wie is de tolk en de vertaler in relatie tot intervisie?

De tolk en vertaler kennen vier ‘IKKEN”: de vertaler of de tolk, de ondernemer, de manager, de privépersoon. Het zijn als het ware vier personen met een eigen stem in één persoon verenigd. De tolk / de vertaler, dat ben jij. Je bent dus is de vakvrouw/ vakman die met haar / zijn vak bezig wil zijn. Je bent de ondernemer die ervoor moet zorgen dat er opdrachten binnen komen, dat er omzet wordt gedraaid, winst gemaakt, bijscholingscursussen worden gevolgd, en genetwerkt. Je bent de manager, die deze twee componenten (vakwerk, ondernemen) goed met elkaar en naar verhouding moet combineren. Daarnaast ben je partner, moeder, vader, kind, zus, broer, vriendin, en heb je natuurlijk ook nog jezelf. Een hele klus om al deze bordjes draaiende te houden.

Bij intervisie leer je dat je niet de enige bent die worstelt met deze kakafonie aan zaken. Je zult merken dat de een meer ondernemer is, de ander meer manager. Samen leer je van elkaar hoe je om kunt gaat om deze bordjes draaiende te houden of juist te leren enkele bordjes op de grond te zetten.

Waarom intervisie voor tolken en vertalers?

Tolken en vertalers werken individueel, zeker tolken. Vertalers kunnen via mail en telefonisch nog overleggen met elkaar bij vertaaldilemma’s, maar tolken moeten ad hoc hun problemen zien op te lossen om professioneel hun werk te kunnen doen. Intervisie maakt het mogelijk te discussiëren en oplossingen te zoeken voor deze soort problemen waar de tolken en vertalers tegen aan lopen.

Voor de tolk, en in iets mindere mate voor de vertaler is het heel makkelijk om deze problemen die zich tijdens een tolkdienst voordoen, af te schuiven naar de omstandigheden van de situatie. Bijvoorbeeld. Je zit als tolk bij de cliënt die begint te huilen. Je kunt niet tegen emoties en je krijgt zelf natte ogen. Je vraagt een pauze om naar het toilet te kunnen. Je zou kunnen denken, “Ja, het is niet mijn schuld dat ik emotioneel word, ik word aangestoken door de cliënt, ik kan namelijk niet tegen tranen.” Je zou je ook kunnen afvragen: waarom huil ik tijdens een tolkdienst? En hoe gaan anderen tolken om met emoties van cliënten? Intervisie helpt daarbij.

Geheimhouding en neutraliteit zijn belangrijke onderdelen van de integriteit van tolken en vertalers. Toch kan het voorkomen dat je in een situatie terecht bent gekomen in je werk, die je niet loslaat. Intervisie maakt het mogelijk om deze situatie bespreekbaar te maken om gezamenlijk een manier te vinden, waar jij mee verder kunt.

Tenslotte leent intervisie zich uitstekend om vertaal- en tolkvaardigheid gezamenlijk onder de loep te nemen.

Hoe zit intervisie eruit?

Intervisie kent vele vormen: de incidentenmethode, de kernkwadrantenmethode, de Disney methode, de denkhoeden van Boni, de roddelmethode en nog veel meer. Het leuke van intervisie is dat je ook diverse methoden met elkaar kunt combineren.

Maar welke methode of combinatie van methodes je ook kiest, aan elke methode ligt dezelfde basis:

• Inbrengen van het probleem
• Het onderzoeken van het probleem
• Het toetsen aan kennis en ervaring van de collega’s die deelnemen
• Het trekken van de conclusie
• De inbrenger van het probleem gaat aan de slag met de adviezen van de anderen
• Feedback van de inbrenger tijdens de volgende intervisie

Hoewel er dus een vaste basis ligt aan intervisie, spelen ook de creativiteit en fantasie van de intervisiebegeleider een rol om ervoor te zorgen dat intervisie niet alleen leerzaam is, maar ook oprecht luchtig kan zijn op de juiste momenten.

Welke onderwerpen worden er tijdens intervisie besproken?

De onderwerpen kunnen worden onderverdeeld in de bovenstroom, het gedrag en de onderstroom, het gevoel. Bij het gedrag, moet je denken aan de techniek: vertaalvaardigheid (vocabulaire)

tolkvaardigheid: notatietechniek, spreekwoorden; vertaalattitude; tolkattitude

Bij gevoel draait het om het omgaan met: een boze klant, je emoties, als een klant een te laag tarief aanbiedt.

De intervisieleden zelf bepalen welke onderwerpen er aan bod komen. Dat kan per intervisiebijeenkomst verschillen.

Met wie doe je intervisie?

Intervisie wordt gehouden in een kleine groep met maximaal acht deelnemers. Deze deelnemers zijn of tolken of vertalers. Het kan taal- en onderwerp overstijgend zijn of taalspecifiek. De deelnemers bepalen dat zelf.

Wat is de rol van een intervisiebegeleider?

Een intervisiebegeleider begeleidt, zoals het woord al zegt, het proces. Zij/ hij brengt structuur aan de intervisie en waakt over het proces. De intervisiebegeleider bemoeit zich niet inhoudelijk met de besproken thema’s, maar zorgt er voor dat iedereen de kans krijgt aan het woord te komen en meedoet aan het proces. De intervisiebegeleider is, in principe, een gecertificeerde begeleider en heeft geleerd om eventuele emoties van deelnemers op een goede manier te begeleiden. Natuurlijk is het ook haar/ zijn taak te zorgen voor ruimte voor humor en ontspanning.

Waarom een intervisiebegeleider?

De keuze voor een intervisiebegeleider ligt volledig bij de deelnemers van een groep zelf. Kies je als groep voor een intervisiebegeleider, dan kies je voor structuur, overzicht, inhoud aangevuld met humor en ruimte voor ontspanning. Daarbij ben je verzekerd van PE punten die goedgekeurd worden door Bureau Wbtv. Kies je als groep ervoor om zelf de intervisie te doen, dat kan en dat mag, dan ben je zelf verantwoordelijk voor het doen slagen van de intervisie en het verkrijgen van de PE punten.

Hoe vaak mag je intervisie doen?

Je mag zo vaak intervisie doen als je wilt. Vanuit Bureau Wbtv wordt aangeraden om minstens twee keer per jaar intervisie te doen, en bij voorkeur drie.

Hoe lang duurt intervisie?

Intervisie duurt twee à twee en half uur per keer.

Wat zijn de randvoorwaarden voor intervisie?

Vier belangrijke randvoorwaarden spelen een belangrijke rol bij het doen slagen van intervisie:

• Vertrouwen:
  • Vertrouwen in het proces
  • Vertrouwen in jezelf en in elkaar
  • Vertrouwen in de intervisiebegeleider
• Verbinding met jezelf en met de groep: durf jezelf open te stellen, maar luister ook naar het verhaal van de ander.
• Verdieping: de besproken onderwerpen zijn verdiepend en brengen je meer dan alleen een oplossing voor een woord.
• Verbintenis: als je deelneemt aan intervisie bij itsyou, dan ga je een commitment aan.

Hopelijk heb je een duidelijk beeld gekregen van de betekenis en de inhoud van intervisie. Concluderend: intervisie is heel verrijkend voor jezelf. Je leert er veel van. Daarnaast is het verbindend. Gun jezelf te werken aan een stukje professionaliteit.

Ik gun het je in ieder geval van harte om dat ook zo te zien.

Mocht je nog vragen hebben, neem dan contact op met:

Itsyou coaching training intervisie

Officieel door Bureau Wbtv erkende opleidingsinstelling voor tolken en vertalers

Simone van de Wijdeven

Tolk – vertaler

NOBCO-coach, gecertificeerd intervisiebegeleider, trainer